کتاب «الغارات» در رابطه با نیمه‌ی دوم حکومت امیرالمؤمنین (ع) به شمار می‌رود. از چهار سال و نه ماه دوره حکومت ایشان حدود دو سال و نیم به جنگ‌های جمل و صفین و نهروان گذشت اما متاسفانه به دلیل عدم ولایت پذیری همراهان امام و سرپیچی از فرامین ایشان جنگ صفین در یک قدم پیروزی به شکست بدل گشت. بی بصیرتی عوام در کنار بی تقوایی خواص سبب شد تا حضرت امیر گرفتار منازعات داخلی شوند که ایشان را از بسط عدل در جامعه و توسعه مبانی اسلام حقیقی بازدارد.
در دو سال پایانی زندگی امیرالمومنین که سرشار از تلخی و مظلومیت است معاویه که دریافته بود توانایی مقابله مستقیم با حضرت را ندارد با ایجاد گروه‌های چریکی آن ها را مامور ساخت به شکل تدریجی به بدنه حکومت اسلامی ضربه وارد سازند و به شکلی ناگهانی شهرهای اسلامی را غارت نمایند. از همین روی این دو سال به الغارات شهرت یافت. امیرالمومنین که از حیله معاویه آگاهی داشتند و می‌دانستند این راهزنی‌های کوچک به شکلی نرم حکومت اسلامی را فلج خواهد ساخت به کرات مردم کوفه را دعوت به جهاد نمودند اما فهم غلط مردم از مواضع امام سبب شد تا ایشان را همراهی نسازند تا در نهایت ایشان توسط یک انسان منحرف و بدسرشت ترور گردند. این کتاب را منبع مناسبی برای شناخت جایگاه انسان حرکت‌آفرین، انسان مسئول و مجاهد در نسبت ولی زمان است.
