رویکرد ایمانی به عنوان یک اصل بنیادین در زندگی مومنان، تأثیر عمیقی بر رفتار و اعمال آنها دارد. این رویکرد نه تنها به درک عمیقتری از آموزههای دینی منجر میشود، بلکه حرکتی مستمر و دائمی را در راستای انجام اعمال صالح ایجاد میکند. در این یادداشت به بررسی چگونگی منجر شدن رویکرد ایمانی به حرکت ایمانی و تأثیرات آن بر زندگی فردی و اجتماعی پرداخته میشود.
حرکت ایمانی
رویکرد ایمانی به فرد این امکان را میدهد که اولویت را به آخرت خود بدهد و در زندگی دنیوی خود مسیری مشخص و هدفمند را طی کند. قرآن در آیهای میفرماید: “فاستبقوا الخیرات” (در کارهای نیک سبقت بگیرید). این آیه نشاندهنده حرکت و تلاش مستمر انسان در راستای انجام اعمال صالح است. سبقت گرفتن در کارهای نیک بخشی از حرکت ایمانی است که در آن فرد به دنبال بهبود خود و جامعهاش میباشد.
عمل صالح و حرکت
حرکت انسان در واقع همان عملی است که خداوند در آیه “والعصر ان الانسان لفی خسر الا الذین آمنوا و عملوا الصالحات” به آن اشاره میکند. عمل صالح به معنای تغییر مثبت و حرکت در راستای اهداف الهی است. هر حرکت از یک رویکرد نشأت میگیرد که در عالم به دو دسته نور و ظلمت تقسیم میشود. رویکرد ایمانی سبب حرکت ایمانی و در نتیجه عمل صالح میشود، در حالی که رویکرد اسلامی بدون ایمان میتواند منجر به حرکت ظلمانی و اعمال ظالمانه گردد.
نتیجه این دو رویکرد نیز کاملاً مشخص است. رویکرد ایمانی به “جنات النعیم” و رویکرد ظلمانی به “جهنم اسفل سافلین” منتهی میشود. در بعد مادی نیز هر دو رویکرد دارای شکست و پیروزی هستند، اما رویکرد ایمانی میتواند سیئات را به حسنات مبدل کند. به عنوان مثال، امام خمینی (ره) میفرماید: “بکشید ما را، ملت ما بیدارتر میشود.” این جمله نشاندهنده این است که حتی در ظاهریترین شکستها، پیروزی باطنی و بیداری وجود دارد.
بهترین نوع حرکت ایمانی
بهترین نوع حرکت ایمانی، نوع عمومی آن است. قرآن در آیهای میفرماید: “یا ایها الذین آمنوا، اصبروا و صابروا و رابطوا” (ای کسانی که ایمان آوردهاید، صبر کنید و استقامت داشته باشید). این آیه تأکید بر ربط جمعی و صبر جمعی دارد که اساس یک حرکت با رویکرد ایمانی را تشکیل میدهد. این حرکت میتواند جامعه را به سمت عمل صالح و اقامه عدل و قسط سوق دهد.